Het meest gebruiksvriendelijke oefenprogramma vól slimmigheden
Veel voorkomend - spreekwoorden, gezegden en uitdrukkingen
Met Slimleren oefenen leerlingen thuis of in de les, op een leuke en interactieve manier, de stof die jij voor ze klaar zet. Benieuwd naar onze stof? Hieronder zie je hoe het onderwerp Veel voorkomend - spreekwoorden, gezegden en uitdrukkingen eruit ziet. Leerlingen kunnen in Slimleren vragen over dit - en ieder ander - onderwerp maken. Docenten kunnen de resultaten daarvan inzien en daarmee hun lessen efficiënter inrichten en makkelijker differentiëren.
Veel voorkomend - spreekwoorden, gezegden en uitdrukkingen
Theorie
Uitdaging
Wat zijn spreekwoorden en gezegden, en wat is een uitdrukking? En wat zijn veel voorkomende spreekwoorden, gezegden en uitdrukkingen?
Methode
Spreekwoorden
Een spreekwoord is een zin, altijd in de tegenwoordige tijd, die een mededeling doet. Een spreekwoord is nooit een vraag. Spreekwoorden zijn altijd zinnen met wijsheden of levenslessen erin.
Voorbeelden van veelgebruikte spreekwoorden zijn:
- Wie A zegt, moet ook B zeggen - Als je ergens mee begint, moet je het ook afmaken.
- Eerlijkheid duurt het langst - Een leugen komt op een gegeven moment uit, maar de waarheid blijft altijd waar.
- Men mag een gegeven paard niet in de bek kijken - Als je een cadeau krijgt, wees daar dan niet kritisch op. Het gaat om het gebaar, niet om de waarde van het cadeau.
- Niet geschoten is altijd mis - Als je het niet probeert, gaat het sowieso niet gebeuren.
Gezegden
Een gezegde bevat, in tegenstelling tot een spreekwoord, vaak geen wijsheid. In een gezegde staat ook geen werkwoord. Hierdoor is een gezegde geen zin, maar een zinsdeel. Daarnaast heeft een gezegde meestal geen letterlijke betekenis, maar een figuurlijke.
Voorbeelden van veelvoorkomende gezegden zijn:
- Met hart en ziel - Met volle inzet/toewijding.
- Een open deur - Iets wat zo vanzelfsprekend is, dat je het niet hoeft te zeggen.
- Op de valreep - Op het laatste moment.
Uitdrukkingen
Naast spreekwoorden en gezegden heb je ook nog uitdrukkingen. Uitdrukkingen lijken erg op gezegden, maar het verschil is dat in een uitdrukking wel een werkwoord voor kan komen. Hierdoor is een uitdrukking wel een hele zin. Een uitdrukking heeft net zoals een gezegde vaak een figuurlijke betekenis en bevat (in tegenstelling tot een spreekwoord) meestal geen wijsheden.
Voorbeelden van veelvoorkomende uitdrukkingen zijn:
- Met de Noorderzon vertrekken - Onaangekondigd vertrekken en niks meer van je laten horen.
- Lachen als een boer met kiespijn - Meelachen terwijl je eigenlijk niet echt moet lachen.
Vuistregels
- Een spreekwoord is een zin, altijd in de tegenwoordige tijd, die een mededeling doet. Een spreekwoord is nooit een vraag. Spreekwoorden zijn altijd zinnen met wijsheden of levenslessen erin.
- Een gezegde bevat, in tegenstelling tot een spreekwoord, vaak geen wijsheid. In een gezegde staat ook geen werkwoord. Hierdoor is een gezegde geen zin, maar een zinsdeel. Daarnaast heeft een gezegde meestal geen letterlijke betekenis, maar een figuurlijke.
- Uitdrukkingen lijken erg op gezegden, maar het verschil is dat in een uitdrukking wel een werkwoord voor kan komen. Hierdoor is een uitdrukking wel een hele zin. Een uitdrukking heeft net zoals een gezegde vaak een figuurlijke betekenis en bevat (in tegenstelling tot een spreekwoord) meestal geen wijsheden.
Voorbeeldvraag
Vul de ontbrekende woorden in.
a. De ... uit de boom kijken.
b. Een ... onder de riem steken.
c. Spreken is ..., zwijgen is ....
Uitwerking
a. De kat uit de boom kijken --> Een afwachtende houding aannemen.
b. Een hart onder de riem steken --> Iemand moed inspreken.
c. Spreken is zilver, zwijgen is goud --> Soms is het beter om je mond te houden.
