Het meest gebruiksvriendelijke oefenprogramma vól slimmigheden
Uitzonderingen - verkleinwoorden
Met Slimleren oefenen leerlingen thuis of in de les, op een leuke en interactieve manier, de stof die jij voor ze klaar zet. Benieuwd naar onze stof? Hieronder zie je hoe het onderwerp Uitzonderingen - verkleinwoorden eruit ziet. Leerlingen kunnen in Slimleren vragen over dit - en ieder ander - onderwerp maken. Docenten kunnen de resultaten daarvan inzien en daarmee hun lessen efficiënter inrichten en makkelijker differentiëren.
Uitzonderingen - verkleinwoorden
Theorie
Uitdaging
Wat zijn de uitzonderingen omtrent de spelling van verkleinwoorden?
Methode
De basisregels van verkleinwoorden zijn:
- Als de laatste klank van een woord klinkt als: k, f, g, p of t voeg je -je toe aan het woord.
- Woorden met andere eindklanken eindigen meestal op -tje.
Er zijn ook aardig wat uitzonderingen op deze basisregels. Als het woord eindigt op:
1 - ing --> inkje of ingetje
Als een woord eindigt op -ing haal je -ing van het woord af en voeg je -inkje of -ingetje aan het woord toe om het te verkleinen.
kneuzing - kneuzinkje
ring - ringetje
2 - m --> mpje
Als een woord eindigt op -m, voeg je -pje aan het woord toe om het te verkleinen.
lichaam - lichaampje
3 - b, g, l, m, n, r (en soms p) met een beklemtoonde korte klinker ervoor --> dubbele medekinker +etje
Als een woord eindigt op een b, g, l, m, n, r (en soms p) met een beklemtoonde korte klinker ervoor, verdubbel je de medeklinker en voeg je -etje aan het woord toe om het te verkleinen.
bal - balletje
som - sommetje
krab - krabbetje
4 - lang klinkende a, o, e, u --> dubbele medeklinker +tje
Als een woord eindigt op een lang klinkende klinker (behalve de i), verdubbel je de klinker en voeg je -tje toe aan het woord om het te verkleinen.
menu - menuutje
5 - é --> eetje
Als een woord eindigt op é, haal je é van het woord af en voeg je -eetje aan het woord toe om het te verkleinen.
comité - comiteetje
6 - i --> etje
Als een woord eindigt op een i, voeg je -etje aan het woord toe om het te verkleinen.
taxi - taxietje
7 - y (zonder klinker ervoor) of u (uitgesproken als oe) --> 'tje
Als een woord eindigt op een y (zonder klinker ervoor) of u (uitgepsroken als oe), voeg je -'tje toe aan het woord om het te verkleinen.
jury - jury'tje
sudoku - sudoku'tje
Let op: als het woord een afkorting is of cijfers bevat moet je ook -'tje toevoegen.
Vuistregels
De basisregels voor het spellen van verkleinwoorden zijn:
- Als de laatste klank van een woord klinkt als: k, f, g, p of t voeg je -je toe aan het woord.
- Woorden met andere eindklanken eindigen meestal op -tje.
Er zijn ook aardig wat uitzonderingen op deze basisregels:
- -ing --> inkje of ingetje
- -m --> mpje
- -b, -g, -l, -m, -n, -r (en soms -p) met een beklemtoonde korte klinker ervoor --> dubbele medekinker +etje
- lang klinkende -a, -o, -e, -u --> dubbele medeklinker +tje
- -é --> eetje
- -i --> etje
- -y (zonder klinker ervoor) of -u (uitgesproken als oe) --> 'tje
Voorbeeldvraag
Schrijf het verkleinwoord van de volgende woorden op.
a. protegé
b. lieveling
c. panorama
Uitwerking
a. protegé - é + eetje = protegeetje
Als een woord eindigt op é, haal je é van het woord af en voeg je -eetje aan het woord toe om het te verkleinen.
b. lieveling - ing + ingetje = lievelingetje
Als een woord eindigt op -ing haal je -ing van het woord af en voeg je -inkje of -ingetje aan het woord toe om het te verkleinen.
c. panorama + atje = panoramaatje
Als een woord eindigt op een lang klinkende klinker (behalve de i), verdubbel je de klinker en voeg je -tje toe aan het woord om het te verkleinen.
