Basis - i, ie, y?
Met Slimleren oefenen leerlingen thuis of in de les, op een leuke en interactieve manier, de stof die jij voor ze klaar zet. Benieuwd naar onze stof? Hieronder zie je hoe het onderwerp Basis - i, ie, y? eruit ziet. Leerlingen kunnen in Slimleren vragen over dit - en ieder ander - onderwerp maken. Docenten kunnen de resultaten daarvan inzien en daarmee hun lessen efficiënter inrichten en makkelijker differentiëren.
Theorie
Uitdaging
In de Nederlandse taal hebben we verschillende schrijfwijzen voor dezelfde klanken. Zo ook voor de ie-klank. Wanneer schrijf je i, ie of y?
Methode
Voor veel woorden geldt dat je moet leren of je ze met een i, ie of y moet schrijven. Er zijn niet overal standaard regels voor bedacht. Er zijn wel een paar regels die vaak gelden:
1 - 'ie' schrijf je meestal in de volgende drie gevallen:
- Als de ie-klank in een gesloten lettergreep zit.
Een gesloten lettergreep is een lettergreep eindigend op een of meerdere medeklinker(s).
--> mier, fietsen (fiet-sen, dus een gesloten lettergreep eindigend op een medeklinker) - Als de ie-klank in een open lettergreep zit, waarop de klemtoon valt.
Een open lettergreep is een lettergreep eindigend op een of meerdere klinkers.
--> rivieren (ri-vie-ren, vie is een open lettergreep waarop de klemtoon valt)
--> liegen (lie-gen, lie is een open lettergreep waarop de klemtoon valt) - Als een woord eindigt op een ie-klank.
Als een woord eindigt op een ie-klank, schrijf je het meestal met ie.
--> knie, zie, vakantie, adoptie)
Uitzonderingen op deze regel zijn woorden uit het Latijn (academici, musici) en andere 'leenwoorden' (bikini, broccoli, ski, sushi).
2 - 'i' schrijf je meestal in de volgende drie gevallen:
- De maanden van het jaar (januari, februari, juni, juli).
- Veel woorden uit het Latijn (academici, musici, alibi).
- Bijvoegelijke naamwoorden die eindigen op -isch (kritisch, alfabetisch, logisch, medisch).
3 - 'y' schrijf je meestal in de volgende twee gevallen:
- Bij woorden met een Griekse oorsprong (hypotheek, cyclus, dynamiek, hypnose).
- Bij woorden die we uit het Engels hebben overgenomen (baby, hobby, intercity, buggy).
Vuistregels
- Woorden met een ie-klank kan je schrijven met i, ie of y.
Voorbeeldvraag
Vul in 'ie', 'i' of 'y'.
a. Wil jij ook een toastje met br..?
b. In januar.. sneeuwt het soms.
c. Mijn lievelingsvak op school is g..mnast..k.
Uitwerking
a. brie
Als een woord eindigt op een ie-klank schrijf je meestal een ie.
b. januari
De maanden van het jaar schrijf je altijd met een i.
c. gymnastiek
Woorden uit het Grieks bevatten vaak een y, zoals in het woord gym. Dit betekent niet dat de ie-klanken in het woord ook een y zijn, in dit geval is het een ie. Hiervoor zijn helaas geen regels, dit moet je gewoon weten.