Het meest gebruiksvriendelijke oefenprogramma vól slimmigheden
Verschil en gelijkheid (als of dan)
Met Slimleren oefenen leerlingen thuis of in de les, op een leuke en interactieve manier, de stof die jij voor ze klaar zet. Benieuwd naar onze stof? Hieronder zie je hoe het onderwerp Verschil en gelijkheid (als of dan) eruit ziet. Leerlingen kunnen in Slimleren vragen over dit - en ieder ander - onderwerp maken. Docenten kunnen de resultaten daarvan inzien en daarmee hun lessen efficiënter inrichten en makkelijker differentiëren.
Verschil en gelijkheid (als of dan)
Theorie
Uitdaging
Wanneer gebruik je dan en wanneer gebruik je als?
Methode
De woorden dan en als worden vaak door elkaar gehaald. Zeg je nou "ik ben groter dan jij" of "ik ben groter als jij" en "ik ben net zo oud als jij" of "ik ben net zo oud dan jij"?
1 - dan geeft een verschil aan
Het woord dan gebruik je als je een verschil aangeeft. Dit kan je doen in combinatie met een vergrotende trap (meer dan, beter dan), bijvoorbeeld:
- Ik heb daar meer zin in dan jij. (meer zin is de vergrotende trap)
- Dat spelletje vindt zij leuker dan ik.
- Ik heb een mooier schilderij gemaakt dan de leraar.
Dit kan je ook doen in combinatie met een ander woord dat een verschil aangeeft (anders dan, een andere dan), bijvoorbeeld:
- Wij lossen dat anders op dan jullie dat doen. (anders geeft het verschil aan)
- Ik heb een andere dan jij gekregen.
- Jij gedraagt je anders dan normaal.
2 - als geeft een gelijkheid aan
Het woord als gebruik je als je een gelijkheid aangeeft. Dit kan je doen in combinatie met een ander woord dat een gelijkheid aangeeft (even, (net) zo, hetzelfde), bijvoorbeeld:
- Ik ben even sterk als een gorilla. (even geeft de gelijkheid aan)
- Wij zijn net zo klein als die kinderen.
- Mijn steen heeft hetzelfde gewicht als zijn steen.
Let op: Soms ontstaat er verwarring als er bijvoorbeeld staat, "Ik ben 10 keer zo groot .... een konijn". Moet je hier nu als of dan invullen? Het is namelijk een verschil, want ik ben groter dan een konijn, maar er staat ook "zo", wat duidt op een gelijkheid.
Omdat hier staat "... zo groot ...", gaat het grammaticaal om een gelijkheid. Het woord dat je erachter moet zetten slaat immers op "zo groot". Daarom gebruik je het woord "als" in dit geval: "Ik ben 10 keer zo groot als een konijn".
Stel de zin was geweest: "Ik ben 10 keer groter .... een konijn", dan had je wel "dan" moeten invullen, omdat het in dit geval slaat op "groter", wat een vergrotende trap is.
Kan het woord "als" dan nooit achter een vergrotende trap komen?
Dat kan wel, maar dan wordt het woord "als" niet gebruikt om een gelijkheid te beschrijven. Zie bijvoorbeeld:
- Mijn kledingkast wordt veel groter als ik meer geld ga verdienen.
Hier wordt als niet gebruikt om aan te geven dat de kledingkast groter wordt dan iets anders, maar het gaat over het meer geld verdienen, dus kan je wel als gebruiken.
Vuistregels
- dan geeft een verschil aan
- als geeft een gelijkheid aan
Voorbeeldvraag
Vul in 'dan' of 'als'
a. Jordan zijn haar is langer ... dat van Erica.
b. Bo is net zo lang ... Henry.
c. De vakantie was heel anders ... vorig jaar.
d. Jullie tuin is twee keer zo groot ... de onze.
Uitwerking
a. Jordan zijn haar is langer dan dat van Erica. 'Dan' geeft een verschil aan.
b. Bo is net zo lang als Henry. 'Als' geeft een gelijkheid aan.
c. De vakantie was heel anders dan vorig jaar. 'Dan' geeft een verschil aan.
d. Jullie tuin is twee keer zo groot als de onze. 'Als' geeft een gelijkheid aan. Laat je hier niet voor de gek houden. Deze zin lijkt misschien een verschil aan te geven (de ene tuin is groter dan de andere tuin), maar grammaticaal staat hier een gelijkheid (de ene tuin is net zo groot als twee keer de andere tuin).
